IKISIRI Watu wengi hukumbwa na matatizo kadha wanapojifundisha na wanapofundishwa lugha fulani hasa lugha ya pili katika Maisha yao. Matatizo haya husababisha changamoto katika maisha ya mhusika ikiwemo mawasiliano na elimu. Lengo kuu la utafiti huuni kubaini athari za lugha ya kikikuyu katika kujifunza lugha ya Kiswahili katika kaunti ndogo ya Othaya, kaunti ya Nyeri. Malengo ya utafiti huu ni; Kubaini namna kikikuyu kinavyoathiri uwezo wa wanafunzi wa kutumia upatanisho sahihi wa kisarufi katika sentensi katika shule za upili, kaunti ndogo ya Othaya, Nyeri Nchini Kenya, Kuweka wazi athari za kikikuyu kwa uwezo wa wanafunzi wa matumizi yafaayo ya msamiati katika shule za upili, kaunti ndogo ya Othaya, kaunti ya Nyeri, Nchini Kenya, Kubaini namna kikikuyu kinaathiri uwezo wa wanafunzi wa utamkaji ufaao wa sauti katika shule za upili, kaunti ndogo ya Othaya, kaunti ya Nyeri, nchini Kenya. Utafiti ulilenga jumla ya shule 34 zilizo na jumla ya wahojiwa 14,314. Mbinu za uteuzi wa sampuli wa mpangilio na uteuzi wa maksudi. Mbinu za ushiriki na insha zilitumiwa katika kukusanya data. Data zilichanganuliwa kwa kutumia mfumo wa tarakilishi wa kuchanganua data za kisayansi wa SPSS. Matokeo ya utafiti huu yalionyesha kwamba lugha ya Kikuyu inaathiri uwezo wa wanafunzi kutumia upatanisho sahihi wa kisarufi, pia ilibainika kuwa wanafunzi waliokuwa wameathiriwa na lugha hii wanashindwa kutumia misamiati ya Kiswahili vilivyo. Zaidi, utafiti ulionyesha kuwa lugha ya kikuyu huathiri wazungumzaji wanafunzi wayo katika utamkaji wa sauti za Kiswahili sanifu.